Częstochowa i Zawiercie na drodze do referendów: Czy prezydenci stracą swoje stanowiska?
Inicjatywy referendalne w miastach takich jak Częstochowa i Zawiercie nabierają rozpędu, koncentrując się na potencjalnym odwołaniu obecnych prezydentów tych miast. Mieszkańcy zjednoczyli się w zbieraniu podpisów, co może doprowadzić do głosowania, które zdecyduje o przyszłości lokalnych władz. Te działania mogą być kontynuacją niedawnego precedensu z Zabrza, gdzie prezydent została odwołana.
Wymogi formalne i procedury referendalne
Aby inicjatywa referendalna mogła dojść do skutku, zgodnie z ustawą o referendum lokalnym, konieczne jest zebranie podpisów od co najmniej 10% uprawnionych do głosowania mieszkańców. Dla Częstochowy oznacza to potrzebę zgromadzenia ponad 16 tysięcy podpisów, podczas gdy w Zawierciu wymagane jest prawie 3,7 tysiąca. Delegatura Krajowego Biura Wyborczego (KBW) w Częstochowie określiła, że termin na zebranie odpowiedniej liczby podpisów upływa 18 października. W Zawierciu natomiast inicjatorzy mają czas do 10 września. Aby wyniki referendów były ważne, do urn musi udać się co najmniej 60% liczby wyborców biorących udział w poprzednich wyborach samorządowych.
Prezydenci miast na celowniku
Krzysztof Matyjaszczyk pełni funkcję prezydenta Częstochowy od 2010 roku i związany jest z Nową Lewicą. Oprócz pracy w samorządzie, zasiada w Europejskim Komitecie Regionów. Z kolei Anna Nemś, od 2024 roku prezydent Zawiercia, wcześniej była posłanką oraz wiceministrem gospodarki. Jest członkinią Platformy Obywatelskiej.
Historia referendów odwoławczych w regionie
Referenda odwoławcze nie są nowością w województwie śląskim. W 2025 roku prezydent Zabrza Agnieszka Rupniewska została odwołana po zaledwie roku urzędowania. W wyniku przedterminowych wyborów, które zakończyły się 24 sierpnia, władzę objął Kamil Żbikowski. Wcześniejsze inicjatywy referendalne w regionie również doprowadziły do zmian w lokalnych władzach, czego przykładem są Częstochowa w 2009 roku i Bytom w 2012 roku. W innych przypadkach, takich jak Gliwice czy Ruda Śląska, próby odwołania władz samorządowych nie powiodły się z powodu braku wymaganej frekwencji.
Znaczenie frekwencji dla sukcesu referendów
Kluczowym elementem w powodzeniu referendów odwoławczych jest odpowiednia frekwencja wyborcza. W przeszłości niejednokrotnie brak aktywności wyborczej mieszkańców niweczył wysiłki inicjatorów referendów. W procesie demokratycznym zaangażowanie obywateli stanowi fundament, który umożliwia realną zmianę.
